Gebelik diyabeti, diğer adıyla gestasyonel diyabet gebelik öncesi dönemde bilinen şeker hastalığı olmayan kişilerde gebelik sürecinde kan şekerinin yüksek seyretmesidir. Son yıllarda toplumda şeker hastalığı görülme sıklığının artmasına paralel olarak gebelik şekeri de sık görülmeye başlanmıştır.
Kan şekerinin yüksek seyretmesi bebekte ciddi problemlere neden olabileceğinden erken tanısı ve tedavisi özel önem taşır. Bu nedenle hamile kadınlarda gebeliğin 24-28. haftaları arasında şeker yükleme testi (oral glukoz tolerans testi) yapılarak hastalık tanısı konur. Gebelik şeker hastalığı (gestasyonel diyabet) bazı durumlarda daha sık görülmektedir. İleri yaş gebeliği, annenin ailesinde tip 2 diyabet öyküsü olması, gebelik sürecinde aşırı kilo alımı, çoğul gebelik gibi faktörlerin varlığında gebelik diyabeti görülme riski artar. Bu riskleri taşıyan anne adaylarında 24. hafta beklenmeden gebelik başlangıcında açlık kan şekeri kontrolü yapılmalıdır . Şeker yükleme testi yapılarak tanı konan gebeler öncelikle diyet uzmanına yönlendirilir ve gebelik dönemi, annenin kilosu ve beslenme alışkanlıkları dikkate alınarak hesaplanan kalori gereksinimine göre hazırlanan diyabet diyeti programına alınır, bu arada fötus ve plasentanın yüksek kan şekerinden etkilenip etkilenmediği araştırılır. 1 hafta ila 15 gün sonra bakılan açlık ve tokluk kan şekeri değerleri normal bulunur ise belli aralıklarla kan şekeri takibi yapılmak kaydıyla diyet ile devam edilir. Ancak açlık şekeri 90mg tokluk kan şekeri 140 mg'dan yüksek bulunur ise hamile anneye evde kan şekeri takibi eğitimi verilerek yoğun şeker takibine geçilir.
Kan şekerleri istenen değerlerin üzerinde seyrediyor ise zaman kaybetmeden ilaç tedavisine başlanır. Gebelik döneminde bebeğe zarar vermeden kan şekerini düşüren tek ilaç insülindir. Bu nedenle her zaman insülin kullanılır. Sıkı takip ile kan şekerleri istenilen düzeylere düşürülene kadar insülin dozları arttırılır. Tedavi annenin kilosu, bebeğin gebelik haftasına göre gelişimi ve kan şekeri düzeylerine göre yoğunlaştırılır. Diyabetik gebenin doğumu da özellik taşır. Anne ve doğar doğmaz bebeğin kan şekerleri yakından monitorize edilerek gerekli müdahaleler yapılır.
Gebelikte diyabeti olan anneler doğumdan sonraki yaşamlarında da normal kişilerden daha fazla şeker hastası olma riski taşırlar. Bu nedenle doğumdan 6 hafta sonra yapılan şeker yükleme testi ile yüksek riski olanlar belirlenerek yıllık takibe alınır.
İzmir Özel Tınaztepe Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanları 'Gestasyonel diyabetik hastanın takibi konularında uzman hekimler tarafından yapıldığı taktirde riskler en aza indirilerek bebeğin normal gelişimi ve ve doğumu sağlanabilmektedir' diyerek bu hastaların kontrolünün önemine dikkat çekiyor.
